တၢ်မၤလိအဝဲအံၤ ကဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤနၤ ဘၣ်ဃး နမ့ၢ်သူ Smartphone ဒီး နကြၢးသ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အခီၣ်ထံးလၢ phone တဖျၢၣ်မၤတၢ်အဂ့ၢ်, ကဆဲးကျၢ ဒီး internet ဒ်လဲၣ်, ကသူ app သ့ၣ်တဖၣ် လၢ အအိၣ်ဖဲ phone အပူၤဒ်လဲၣ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ပညိၣ်ဖဲအံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒ်သိးကဟ့ၣ်မၤစၢၤပှၤလၢ  ကသ့ၣ်ညါ smartphone တဖျၢၣ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

‌တၢ်ဆဲးကျၢလိာ်သးဒီ ပှၤအါဂၤ ဖဲ internet အံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလိခံခါတခါလၢ အအိၣ်ဖဲ Zabai အတၢ်နၢ်ပၢၢ် Digitial အတၢ်မၤလိ အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိတခါအံၤ ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဂီၤမူသ့ၣ်တဖၣ်လၢ အဒုးနဲၣ် တၢ်ဂီၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢ နကသူ Facebook, Viber ဒ်အမ့ၢ်phone app သ့ၣ်တဖၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်စူးကါအါလၢ ကီၢ်ပယီၤအပူၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ်အမ့ၢ် Digitial Literacy အတၢ်မၤလိ အက့ဖိအသိး ပကဘၣ်ချု တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်ဖဲ Internet ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဖၢနုာ်တဃးအီၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်တ့ကွဲးနုာ်တဃး တၢ်ဂ့ၢ်အခီၣ်ထံးတဖၣ် ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါ Browser မၤတၢ်အဂ့ၢ်, Google မၤတၢ်အဂ့ၢ် ဒီး တၢ်ချု တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ဖဲ internet, တၢ်ချုတၢ်ဖံးတၢ်မၤ အဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဒ်အမ့ၢ် Digital Literacy အတၢ်မၤလိ လၢခံကတၢၢ်အသိး ကသိၣ်လိနၤလၢ နကပူၤဖျဲးဒီး တၢ်ဘၣ်ယိၣ် ဖဲ Internet န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်မၤလိအံၤန့ၣ် နကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်ကစီၣ် လီတၢ်ဝ့ၤတၢ် ဒ်လဲၣ်, တၢ်ကစီၣ် အကမၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဖဲ Gmail ဒီး Internet, နကသ့ၣ်ညါ တၢ်ဘၣ်ယိာ်အလီၢ် ဒ်လဲၣ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ဖၢနုာ် ဒီး ဒုးနဲၣ်တဃးန့ၣ်လီၤ.